Köpeklerde hamilelik, yavruların sağlıklı gelişimi ve anne köpeğin iyi bir doğum süreci geçirmesi için dikkatle takip edilmesi gereken özel bir dönemdir. Bu süreç, köpeğin ırkına ve sağlık durumuna göre küçük farklılıklar gösterebilir; ancak temel olarak belirli aşamalardan oluşur. Şimdi gelin birlikte köpeklerde hamilelik aşamalarını ve köpeğiniz hamile iken dikkat etmeniz gerekenleri öğrenelim; tabii hamile köpek bakımını da. Hazırsanız, başlıyoruz!
Dişi Köpeklerde Hamilelik Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Davranış Değişiklikleri: Hamile köpekler, tıpkı biz insanlar gibi duygusal dalgalanmalar yaşarlar. Bu süreçte köpeğiniz daha uysal, sakin veya sevgi dolu olabileceği gibi, tam tersi daha içine kapanık ya da huysuz davranabilir.
- İştah Değişiklikleri: Özellikle ilk haftalarda iştah azalması görülebilir.
- Meme Uçlarında Değişim: Hamile köpeklerin meme uçları belirginleşir, hafif pembemsi bir renk alır ve süt üretimi başladıkça daha da şişer.
- Karın Büyümesi: İlk haftlarda belli olmasa dahi 4. haftadan itibaren karın hafifçe şişmeye başlar ve gerginleşir.
- Vajinal Akıntı: Köpeklerde hamilelik döneminde şeffaf ya da hafif süt renginde akıntı normaldir. Ancak, eğer kötü kokulu veya kanlı akıntı gözlemlerseniz, mutlaka veterinere başvurmanız gerekir.
Dişi köpeklerde bu hamilelik belirtileri, ilk 2-3 hafta içerisinde yavaş yavaş fark edilmeye başlar. Ancak bu belirtiler her köpekte aynı şiddette görülmeyebilir; kesin bir hamilelik teşhisi için ultrason veya kan testi şarttır. Çiftleşmeden 3-4 hafta sonra yapılan bu testler, yavruların sağlıklı gelişimini takip etmek için en güvenilir yöntemdir.
Köpeklerde Hamilelik Kaç Gün Sürer?
Dişi köpeklerde hamilelik ortalama 58 ile 68 gün arasında sürer; genel kabul gören süre ise 63 gündür. Küçük ırklar genellikle bu aralığın alt sınırına, büyük ırklar ise üst sınırına daha yakındır. Ancak çiftleşme günü her zaman tam olarak bilinmediği için doğum tarihi birkaç gün erken veya geç olabilir.
Köpeklerde Hamilelik Evreleri: Hafta Hafta Gelişim Süreci
1. - 2. Hafta (Gün 0-14)
Çiftleşme gerçekleşir ve sperm yumurtaları döller. Bu aşamada henüz gözle görülür bir değişiklik olmaz. 2. haftadan itibaren, döllenmiş yumurtalar rahme yerleşmeye başladıkça davranış değişiklikleri hafifçe hissedilebilir; iştah azalması veya hafif yorgunluk görülebilir.
3. Hafta (Gün 15-21)
3. haftadan itibaren embriyolar rahimde gelişmeye başlar. Anne köpekte vajinal akıntı ve meme uçlarında hafif pembelik ve hassasiyet fark edilebilir. Bu belirtiler fark edilirse, bu dönemde aşırı hareketlerden kaçınmak ve dengeli beslenmeye önem vermek önemlidir.
4. Hafta (Gün 22-28)
Ultrason ile yavrular artık görüntülenebilir. Karında hafif şişlik başlar -henüz gerginlik olmaz- ve anne köpekteki davranışsal değişimler belirginleşir. Veteriner kontrolü için en ideal haftadır.
5. - 6. Hafta (Gün 29-42)
Fetüsler hızla büyür ve organ gelişimi tamamlanır. Anne köpeğin iştahında fark edilebilir bir artış olur; ayrıca, yavruların sağlıklı gelişimi için protein ve vitamin açısından zengin bir beslenme programı izlemek de önemlidir. 6. haftadan itibaren, yavruların anne karnındaki hareketleri de hissedilmeye başlanır.
7. - 8. Hafta (Gün 43-56)
Yavruların tüyleri ve kemiklerinin geliştiği bu dönemde, anne köpek doğum için yuva arama davranışı gösterebilir. Bu süreçte, anne köpeğe güvenli bir alan sunmak ve doğum hazırlıkları için sessiz ve rahat bir alan hazırlamak gerekir. Zaten 8. Haftadan sonra annenin hareketliliği azalır ve sessiz bir köşede dinlenerek doğumu beklemeyi tercih eder.
9. Hafta (Gün 57-63)
Doğum haftası! Köpeklerde gebeliğin son haftası olan 9. haftada, anne köpek huzursuz olabilir, iştahı azalabilir ve yuva hazırlama davranışları belirginleşir. Vücut ısısı 37°C’nin altına düşerse, doğuma 24 saatten daha kısa bir zaman kaldı demektir.
Hamile Köpek Bakımı Nasıl Olmalıdır?
- Beslenme: Hamileliğin ilk haftalarında normal mama ile devam edilebilir, ancak 5. haftadan itibaren yüksek kaliteli, protein ve kalsiyum açısından zengin gebelik veya yavru köpek maması tercih edilmelidir. Bu sayede, hem yavruların kemik ve organ gelişimini destekleyebilir hem de anne köpeğin süt üretiminin artmasını sağlayabilirsiniz.
- Egzersiz: Bu süreçte, anne köpek daha az hareket etmek ve zamanının çoğunu yatarak geçirmek isteyecektir. Ancak, hafif tempolu yürüyüşler, kas gelişimi ve doğuma hazırlık için önemini korur; bu nedenle, anne köpek hafif egzersizlere teşvik edilmelidir. Ancak zıplama, koşma gibi ağır aktivitelerden kaçınılmalıdır.
- Veteriner Kontrolleri: İlk muayene çiftleşmeden 3-4 hafta sonra yapılmalı, ultrason veya kan testi ile hamilelik doğrulanmalıdır. Takip eden haftalarda yavru gelişimi ve anne sağlığı için kontroller düzenli devam etmeli ve aşılama veterinerin önerdiği şekilde planlanmalıdır.
Köpeklerde Doğum Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğum Alanı Hazırlığı: Sessiz, sıcak ve rahat bir doğum alanı oluşturulmalıdır. Temiz battaniye veya yıkanabilir örtülerle kaplı bir yuva, anne köpeğin stresini azaltır.
- Malzeme Hazırlığı: Temiz havlular, eldiven, makas, steril ip ve veteriner iletişim bilgileri önceden hazır bulundurulmalıdır.
- Sıcaklık Kontrolü: Yenidoğan yavrular vücut ısılarını koruyamaz, bu nedenle ortam sıcaklığı 25-27°C civarında tutulmalıdır.
- Davranış Takibi: Doğuma 24 saat kala anne köpeğin vücut ısısı 37°C’nin altına düşecektir. İştahsızlık, huzursuzluk ve yuva hazırlama davranışı da doğumun yaklaştığını gösterir.
Köpeklerde Doğum Süreci ve Sonrası
Köpeklerde doğum genellikle 3 aşamada gerçekleşir ve toplam 6-24 saat arasında sürebilir.
1. Aşama: Doğuma Hazırlık
Anne köpek huzursuz görünür, yuva hazırlama davranışları artar, sık sık nefes alır ve hafif kasılmalar başlar. Vücut ısısının 37°C’nin altına düşmesi doğumun 24 saat içinde başlayacağının en belirgin göstergesidir. Annenin huzursuzluğu da eklendiğinde yaklaşık 2-3 saatlik bir hazırlık aşaması kaldı demektir.
2. Aşama: Yavruların Doğumu
Öncelikle belirtmek isteriz ki her yavru 20–60 dakika arayla doğar ve tüm doğum süreci 6 saat kadar sürebilir (Ancak çok sayıda yavru varsa bu süre 12 saate kadar uzayabilir). Bir aksilik söz konusu olmadığı sürece, anne köpek yavruların plasentasını kendisi çıkarır ve yavruyu temizler (Yapmadığını gözlemlerseniz, sizin müdahale edip plasentayı çıkarmanız ve yavrunun nefes almasını sağlamanız gerekir). Eğer ilk yavru doğduktan sonra 2 saat boyunca yeni yavru gelmezse veya anne köpek aşırı zorlanıyorsa derhal veteriner aranmalıdır.
3. Aşama: Plasenta Çıkışı ve Doğumun Bitişi
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi her yavrudan sonra plasenta çıkışı da olacaktır. Bu süreçte, tüm plasentaların çıktığından emin olmak önemlidir; çünkü içeride kalan plasenta enfeksiyon riskini artırabilir. Son plasenta da çıktıktan sonra, anne köpek yavruları temizleyecek ve emzirecektir. Diğerlerinden daha çelimsiz olan bir yavru olursa, emmekte zorlanabilir ve sizin onu memeye tutmanız gerekebilir.
Doğum Sonrası Bakım
Doğum sonrasında da anne köpeğe bol su ve yüksek enerjili besinler sağlanmaya devam edilmelidir. Yavruların emme refleksi, vücut ısıları ve genel sağlıkları sık sık kontrol edilmeli ve veteriner kontrolleri aksatılmamalıdır. Bebeklerin vücut ısılarını düzenleyebilmeleri için, ortam sıcaklığı ilk hafta 25-27°C tutulmalı ve mümkünse bu hafta içinde ilk veteriner kontrolleri yapılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Köpeklerde hamilelik kaç gün sürer?
Dişi köpeklerde hamilelik 58–68 gün sürer.
Köpeklerin hamile olduğu nasıl anlaşılır?
Meme uçlarında büyüme ve pembeleşme, iştah değişiklikleri, davranış farklılıkları ve 4. haftadan itibaren karın şişmesi en yaygın hamilelik belirtilerdir. Ancak, köpeklerde de kesin teşhis için ultrason veya kan testi gerekir.
Hamile köpekler nasıl beslenmelidir?
5. haftadan sonra yavru köpek maması veya gebelik maması tercih edilebilir; çünkü protein ve kalsiyum açısından zengin, yüksek kaliteli mamalar sağlıklı gelişim için önemlidir.
Hamile köpek yıkanır mı?
Hamileliğin erken dönemlerinde ılık suyla kısa banyo yapılabilir, ancak doğuma yakın dönemlerde stres yaratmamak için banyo önerilmez.